Het gewenste gedrag en brandveiligheid

Twee werelden bij elkaar brengen. Gewenst gedrag en brandveiligheid. Het lijkt vrij simpel, maar is dat wel zo? Op dinsdag 29 november stelden leden van de landelijke werkgroep gedragsverandering de aanwezigen, waaronder veel vakmensen met Brandveilig Leven in hun pakket, op de proef. Dit deden ze tijdens het congres in Culemborg met als titel ‘Gedragsverandering & Brandveiligheid.’ Reacties: ‘wat een concrete, praktische dag met veel interactie! En: wat veel interessante inzichten die we direct kunnen toepassen in onze dagelijkse praktijk.’ ‘Laat dat nou precies onze bedoeling zijn’, verklapt Nick Boersma, voorzitter van de werkgroep gedragsverandering. ‘Ga je aan de slag met iets dat te maken heeft met menselijk gedrag? Wil je dat beïnvloeden? Denk dan eerst goed na over wát je precies wilt bereiken en over de manier waarop je dat kunt bereiken.’

Vol is vol

Met ruim honderd aanmeldingen was het ‘volle bak’ bij People & Places in Culemborg. Toevallig? Helemaal niet, want de werkgroep gedragsverandering had allerlei ‘trucjes’ toegepast in de uitnodiging en bij de opvolging van aanmelding. Toevoegingen als ‘vol = vol’ en ‘wat mis ik als ik niet ga’, prikkelden het gevoel van ‘erbij willen zijn’. Drempelverlagend waren woorden als ‘gratis’ en de foto op de uitnodiging van een ‘rookaanmelder´ met de toevoeging: ‘druk op de knop en je bent aangemeld.’ De sleutel op de uitnodiging die mensen moesten uitknippen en meenemen, deed een beroep op het verantwoordelijkheidsgevoel om écht te gaan. Het aantal zogenaamde ‘no-shows’, was dan ook extreem laag, zo konden de gedragsdeskundigen aan het eind van de dag melden.

Laat positief gedrag zien

Uiteindelijk ging het natuurlijk om de inhoud en het effect van de dag. Sprekers zoals Sade Groot, gedragspsycholoog in dienst van D&B en betrokken geweest bij het onderzoek dat vooraf ging aan de campagne rookmelderplicht. ‘Ons richten met de campagne op angst of de verwachte ernst van een brand, heeft geen zin, zo bleek uit het onderzoek. Mensen weten vrijwel allemaal wel waarom het belangrijk is om een rookmelder te hebben hangen. Interessanter waren de belemmeringen die mensen ervaren bij de gedachte aan het kopen en ophangen van een rookmelder. Door bijvoorbeeld te laten zien hoe eenvoudig het is om zelf een rookmelder op te hangen, vergroot je de kans dat mensen het écht gaan doen.’ Gedragswetenschapper Dirkje van der Ven liet zien aan de hand van veel aansprekende en praktische voorbeelden, hoe leuk het is om door een gedragsbril te kijken en hoe je theorie omzet naar praktijk.

Omzetten naar de praktijk

Na de middagpauze gingen aanwezigen uiteen in deelsessies met onderwerpen als: ‘van abstract en breed, naar smal en concreet: van beleidsdoel naar gedragsdoel’. En: ‘aan welke knop draai jij? Van gedragsdoel naar uiting’. Of ‘Hoe bepaal en benader je de juiste doelgroep’. Allemaal praktische workshops gegeven door leden van de werkgroep gedragsverandering, die in de dagelijkse praktijk vaak ook nauw betrokken zijn binnen de eigen Veiligheidsregio’s bij Brandveilig Leven.