Reddingsteams STH en USAR oefenen samen met ingestorte huizen
Aan de Margrietstraat in Hendrik-Ido-Ambacht heeft zich in twee hoekwoningen een explosie voorgedaan. De lokale brandweer is aanwezig, maar kan de panden niet betreden vanwege de ogenschijnlijk gevaarlijke instabiele situatie. Negen mensen zijn vermist. Een team van Specialisme Technische Hulpverlening (STH) van de brandweer en het Urban Search and Rescue team Nederland (USAR.NL) worden ingezet om hulp te bieden. Deze teams zijn gespecialiseerd in het werken op locaties waar instortingsgevaar dreigt.
Dit was het scenario van een vijfdaagse oefening in Hendrik-Ido-Ambacht waarin het ‘naadloos’ samenwerken tussen lokale brandweer, STH en USAR.NL centraal stond. De oefening vond plaats van 3 tot en met 7 oktober 2022. ‘Door deze oefening krijgen de teams beter zicht op elkaars gereedschappen en mogelijkheden zodat zij in het geval van een echte noodsituatie snel en efficiënt kunnen samenwerken.’ vertelt Theo Uffink een van de oefenleiders van Specialisme Technische Hulpverlening (STH).
Ondersteunen bij langdurige en lastige reddingsoperaties
De brandweer zal na een instorting van een gebouw zo snel mogelijk de eerste slachtoffers bevrijden. Als er dan nog bedolven slachtoffers zijn waarvoor een lastige en soms langdurige reddingsoperatie noodzakelijk is, dan kan zij hiervoor een beroep doen op een van de STH-teams en USAR.NL. Er zijn verspreid over Nederland 5 STH-teams met circa negen extra opgeleide specialisten van de brandweer. ‘De STH teams helpen de regionale brandweer met specialistische kennis en materiaal. Denk hierbij aan tools en kennis om vloerdelen die naar beneden dreigen te komen vast te zetten. We gaan gericht te werk om slachtoffers uit instortingssituaties of situaties waar instortingsgevaar dreigt.’ vertelt Erik de Groot, lid van STH-team Midden- en West-Brabant.
USAR
Als er behoefte is aan nog meer specialistische kennis en nog zwaarder redgereedschap dan komt USAR.NL om de hoek. Een USAR-reddingsgroep bestaat uit tien personen, twee speurhonden en materieel. In totaal zijn er 4 USAR-teams die bestaan uit mensen die beroepsmatig werken voor politie, brandweer, ambulance en defensie. ‘Naast aanvullende technische hulpmiddelen hebben wij ook speurhonden en bouwkundigen.’ De teams worden vaak ingezet in het buitenland, maar komen ook in Nederland in actie. ‘Ook hebben we speciaal opgeleide ambulanceverpleegkundigen. Wij zijn getraind om in de eerste plaats hulp te verlenen aan de reddingswerkers en de honden, maar ook om in de puinhopen eerste hulp aan een bedolven slachtoffer te bieden.’ vertelt Conny Wachtmeester, zelf ambulanceverpleegkundige en reddingswerker bij USAR.nl.
‘Geen enkel incident is hetzelfde. Niks is standaard, en dat vraagt om creativiteit.’
Realistisch oefenen met gasexplosie in een woonwijk
Tijdens de oefendagen in Hendrik-Ido-Ambacht oefende steeds een STH-team en een USAR-team samen aan de hand van het scenario. Een deel van de woningen in de woonwijk wordt op korte termijn gesloopt waardoor lokale brandweer, STH en USAR.NL een unieke gelegenheid hadden om samen te oefenen. Volgens het scenario was er een paar dagen eerder aan de gasleidingen bij de huizen gewerkt. Drie dagen later roken de buurtbewoners gas en meldden dit. Terwijl de monteurs bezig waren met het zoeken naar de bron vond de explosie plaats. Het gas had zich zo snel door de rioleringsbuis kunnen verplaatsen en ophopen dat er twee woningen zijn ingestort door een gasexplosie. Nog 9 mensen waren binnen. Aan de teams de taak om deze mensen te redden. ‘Een oefening als deze is heel realistisch, in dit geval vergelijkbaar met de een gasexplosie zoals we die eerder dit jaar gezien hebben. Je staat echt in een woonwijk.’ vertelt Erik. ‘Geen enkel incident is hetzelfde. Niks is standaard, en dat vraagt om creativiteit. Een combinatie van goed communiceren, creatief zijn, samenwerken en goed letten op de veiligheid. Daar gaat het om.’
Samenwerking verloopt soepeler door oefeningen
Het komt niet vaak voor dat er geoefend kan worden in echte woonhuizen. ‘Je oefent daardoor in een situatie die je in de praktijk ook zo tegen kunt komen.’ voegt Conny toe. ‘Dat we in deze setting samen met STH oefenen zorgt ervoor dat we elkaar beter leren kennen, een kijkje in de keuken kunnen nemen van elkaar en daarmee elkaar steeds beter aanvullen en verbeteren. Je merkt dat nu we een aantal jaar met elkaar oefenen, dat de samenwerking steeds soepeler verloopt. We groeien naar elkaar toe. Dat kunnen we weer gebruiken als we elkaar in de praktijk tegenkomen.’