Natuurbrand-missie in Spanje

21 augustus

Alhoewel de teams die onderdeel waren van de prepositioning weer terug zijn in Nederland, gaat het werk in Spanje door. Sinds dinsdag ondersteunen twee Chinook-helikopters van Defensie bij de brandbestrijding in het noordwesten van Spanje. Inmiddels zijn de helikopters bij verschillende branden in het noordwesten van Spanje ingezet om met behulp van de Bambi-buckets water op de vlammen te gooien. Vier Nederlandse brandweercollega’s zijn ook meegegaan: Geoffrey, Gerrit en Marc vanuit het Fire Bucket Operations Team en Mathijs vanuit het team natuurbrandanalisten. De brandweercollega’s maken een inschatting van de risico’s bij de branden, zoals de branduitbreidingsrichting of de weersomstandigheden waaronder ingezet moet worden.

Weekend 16 en 17 augustus

De branden in Spanje en specifiek in Galicië zijn verder in omvang en aantal toegenomen. De Spaanse koning heeft zijn vakantie afgebroken en vanuit Spanje is via het Europese coördinatiecentrum een uitvraag gedaan voor alle beschikbare middelen om de brandbestrijding te ondersteunen, van helikopters en vliegtuigen tot grondtroepen.

Op zaterdag heeft het Ministerie van Defensie toegezegd dat Nederland twee Chinook-blushelikopters naar Spanje zal sturen om te ondersteunen bij de bestrijding van de branden. De helikopters zullen vanaf begin volgende week actief zijn in de regio Galicië. Vanuit het Fire Bucket Operations Team van Brandweer Nederland en Defensie zijn collega’s meegereisd om de inzet te begeleiden.
De Chinook helikopters zijn met hun Bambi-bucket in staat om circa 7.000 liter water te vervoeren en op de brand te storten. Daarmee zijn het de eenheden met de meeste capaciteit die in Spanje actief zullen zijn. De bekende gele Canadair-blusvliegtuigen vervoeren zo’n 6.000 liter water per keer.

15 augustus

Vandaag is het team terug naar Nederland gereisd. Dat gebeurde met een dubbel gevoel, want op de terugweg in de bus reed het team een uur lang door verbrand en brandend gebied. Het was overigens noodzakelijk om met de bus te gaan, omdat de trein waarmee we normaal zouden reizen door de branden niet kon rijden. Kortom: de impact van de branden is duidelijk.

De reis verliep verder voorspoedig en rond 20:00 uur was het team terug op Schiphol. Er kan worden teruggekeken op een periode die uitzonderlijk was, met enorme branden en pittige inzetten. We krijgen vaak de vraag of het team niet langer in Galicië kon blijven, maar helaas is dat onmogelijk. Deze prepositioning is ruim van tevoren geregeld waarbij wij ook de beschikking kregen over veel materialen en kleding van onze Spaanse collega’s. Ons Nederlandse team is (nog) niet uitgerust om langdurig zelfvoorzienend op te kunnen treden – daarvoor moet het team gecertificeerd worden volgens de EU-richtlijnen binnen het Union Civil Protection Mechanisme. Bovendien wordt het team dit weekend afgelost door een groep van 20 collega’s uit Estland die de Spaanse collega’s zullen ondersteunen.

Sam maakte met de beelden van zijn bodycam nog een heel indrukwekkend filmpje over de inzet van donderdag.

14 augustus

De dag begon met slechts een paar honderd meter zicht. Niet door de mist, maar door de vele rook die laag bij de grond bleef hangen. In de nacht was het bijna windstil en dus hoopte de rook zich op. We konden aanrijdend naar de brand bij Oímbra, dezelfde brand als waar we gisteren waren, dan ook weinig zien van de brandontwikkeling.

Vandaag werden we ingezet op een berghelling aan de voorzijde van de brand, om ervoor te zorgen dat de brand niet over de berg heen zou slaan naar een nieuw gebied met veel natuur. Naar mate de middag vorderde werd helaas in rap tempo duidelijk dat het een onbegonnen opgave was. Doordat de wind fors aantrok en de temperatuur opnieuw in de buurt van de 40 graden kwam, in combinatie met een lage luchtvochtigheid, laaide de brand razendsnel op. Binnen korte tijd stond een groot deel van de helling in brand. Het Nederlandse team had zich ondertussen teruggetrokken naar de vooraf bepaalde safety zone en kon vanuit daar veilig de enorm snelle brandontwikkeling volgen, een ontzettend indrukwekkende ervaring. Tegen zulk natuurgeweld is op dat moment niets te beginnen, was de even duidelijke als trieste conclusie.

Terug naar Nederland

Morgenochtend reist het team naar het vliegveld van Madrid om weer naar Nederland te gaan. Dat gaat niet zonder uitdagingen: door de verschillende branden ligt de hogesnelheidstrein (waarmee het team oorspronkelijk naar Madrid zou gaan) eruit en de vervangende touringcar is vanavond gestrand omdat de snelwegen ook zijn afgesloten. Zo wordt maar eens duidelijk hoe groot de impact van deze branden is, alhoewel dat in het niet valt bij de vele dorpen die beschadigd zijn geraakt als gevolg van de branden. Helaas zijn er ook verschillende Spaanse (brandweer)mensen omgekomen bij deze ongekende uitbraak van grootschalige natuurbranden. Op zondag komt het team uit Estland aan om vervolgens de rest van augustus de Spaanse collega’s te ondersteunen bij de bestrijding van de branden.

Pyroconvectie

Wist je dat natuurbranden hun eigen weer kunnen creëren? Hier volgt een korte uitleg…

De brand bij Oímbra was zo intens dat er sprake was van pyroconvectie: wolken die worden veroorzaakt door een brand. Dit soort branden zijn bijzonder lastig te bestrijden door de hoge intensiteit en risico’s op snelle branduitbreiding. Brian Verhoeven is onderzoeker bij het NIPV en is één van de natuurbrandanalisten in Nederland. Brian is als pyrometeoroloog gespecialiseerd in convectief brandgedrag en werkt daarom veel samen met collega’s in Zuid-Europa om meer te weten te komen over dit fenomeen, onder andere binnen het onderzoeksproject EWED (Extreme Wildfire Events Data-hub). In dit project laten onderzoekers weerballonnen op tijdens branden om te meten hoe de brand effect heeft op de atmosfeer.

In het filmpje legt Brian uit wat deze convectieve brand bij Oímbra nu zo lastig en gevaarlijk maakt.

13 augustus

Opnieuw een dag die haast niet in woorden te vatten is. Nadat we dachten dat we gisteren al veel hadden gezien qua extremiteiten bij natuurbranden, werd daar vandaag nog een schepje bovenop gedaan. Toen we werden gealarmeerd om te gaan ondersteunen bij een brand nabij Oímbra, in het zuiden van Galicië, zagen we op 100 kilometer afstand al een enorme wolk. De brand bij Oímbra was zo intens dat de brand zijn eigen ‘normale’ wolken kon creëren en het uitzicht op deze wolken was terwijl we onderweg waren al ontzettend indrukwekkend.

Ter plaatse kregen wij de opdracht om het dorp San Martiño te beschermen. Vlakbij het dorp woedde de brand inmiddels in alle hevigheid en dus was het belangrijk om continu aandacht te hebben voor de brandontwikkeling. Een kleine draaiing van de wind in de richting van het dorp of het ontstaan van een nieuwe brand (bijvoorbeeld door vliegvuur) aan de zuidwestzijde van het dorp zou namelijk betekenen dat San Martiño direct in het pad van de brand zou komen te liggen en dan was het een haast onbegonnen optie om het dorp te kunnen beschermen.

Ondertussen werd met behulp van een bulldozer een lijn rondom het dorp gemaakt en werden alle voorbereidingen getroffen om een tegenbrand aan te leggen, waarmee het doel was om de vegetatie rondom San Martiño gecontroleerd weg te branden om zo een buffer voor de oprukkende brand te maken. Doordat de wind draaide, ging de brand echter van het dorp af en was er geen directe noodzaak meer om deze tactiek toe te passen. Een deel van het team is toen verplaatst naar een boerderij in het natuurgebied, om hier te proberen de brand te stoppen. Ondanks een eerste succesvolle poging bleek na de winddraaiing dat de boerderij precies in het pad van de brand kwam en was het team genoodzaakt zich terug te trekken.

Deze brand heeft veel schade veroorzaakt in verschillende dorpen in de omgeving en is inmiddels meer dan 5.000 hectare groot.

Brandgangen

In Galicië is het bij natuurbranden de keuze tussen ‘slecht’ of ‘slechter’ en daarom gebruikt men onder andere bulldozers om brede brandgangen in de natuur te maken, omdat branden anders simpelweg niet te stoppen zijn met het beschikbare materieel. Natuurlijk heeft de inzet van bulldozers grote gevolgen voor de natuur in het gebied en daarom wordt steeds bekeken of en waar de inzet noodzakelijk is.

12 augustus

En weer een mooie vlog over een inzet…

11 augustus

Dit weekend ontstonden er weer vele nieuwe grote branden in Galicië. In het gebied ten oosten van onze standplaats braken maar liefst drie grote branden uit, waarbij de grootste brand momenteel ruim 1000 hectare beslaat. Vanmorgen werden wij dan ook meteen naar één van deze branden, bij het dorp Maceda, gestuurd om te ondersteunen. Het team heeft met behulp van handgereedschappen stoplijnen gemaakt om te voorkomen dat de brand bergaf richting een klein dorpje liep. Dat was pittig, want de brand laaide op verschillende plekken flink op.

We hebben tijdens deze inzet het nut van een Lookout (binnen het LACES-protocol) goed gezien: de lookout had snel door dat een stuk bosschage onder aan de heuvel waar wij aan het werk waren oplaaide, met het risico dat de brand zich snel heuvel op naar ons team zou uitbreiden. Door een snelle inzet hebben we dit opgelaaide brandje klein kunnen houden. Verder hebben we kunnen zien hoe er gebruik gemaakt werd van ‘tactical fire’ (voorbranden) om een stuk natuurgebied dichtbij een boerenbedrijf gecontroleerd aan te steken, zodat de brand niet naar het bedrijf toe kon lopen. Het was wederom warm, met ruim 35 graden op de thermometer, maar na een lange dag met bijna 10 uur inzet is het team weer voldaan en met veel nieuwe indrukken terug bij het hotel.

8 augustus

Op vrijdagmiddag kreeg het team de oproep om te assisteren bij een grote natuurbrand in Ourense. Vrijwel tegelijkertijd waren er twee branden uitgebroken in dezelfde omgeving en dus kwamen alle handjes goed van pas. Collega Sam uit Castricum maakte deze samenvatting van de inzet van het Nederlandse team, waarbij er hard is gewerkt om de brand op de flanken onder controle te krijgen!

7 augustus

Vandaag is het team ingezet ter ondersteuning bij de grote brand die in de naburige provincie Pontevedra woedde. Daar ontstond gisteren aan het einde van de middag een brand die in totaal zo’n 75 hectare natuurgebied in de as legde. In het zeer heuvelachtige gebied ging het Nederlandse team met handgereedschappen aan het werk om de randen van het verbrande gebied goed te controleren en uit te maken. Dat is ontzettend belangrijk omdat de afgelopen dagen verschillende branden zijn opgelaaid als gevolg van de toegenomen wind. Ook werd door middel van de ‘progressive hoselay’ 250 meter slang gebruikt om een smeulend gebied op een zeer steile helling definitief te kunnen blussen. Met temperaturen van ruim boven de 35 graden een pittige dag!

Teamleider Erik vertelt:

Interview met coördinator Edwin Kok

6 augustus

De afgelopen twee dagen heeft het team aandacht besteed aan het veilig werken in een gebied waar ook zware machines (zoals bulldozers) en luchteenheden actief zijn. Dat is een element in de bestrijding van natuurbranden dat we vanuit Nederland nog niet goed kennen. Ondanks een aantal grote branden in Galicië, hoefde het team beide dagen niet ingezet te worden omdat de branden op te grote afstand waren. Momenteel woeden er in de provincie Pontevedra meerdere grote natuurbranden en de mogelijkheid bestaat dat het team daar donderdag en/of vrijdag voor bijstand naartoe wordt gestuurd.

4 augustus

Ook vandaag weer een ervaringsverhaal:

4 augustus

Vandaag stond in het teken van de laatste training voordat het team operationeel kon worden ingezet. Op een speciaal daarvoor aangelegd parcours met verschillende obstakels leerde het team werken met de (hand)gereedschappen die onze collega’s in Spanje gebruiken. Met als extra hindernis de bijzonder hoge temperatuur was het voor de collega’s een pittige test, maar iedereen heeft het parcours uitstekend doorstaan.
Na de lunch was het een uurtje wachten op de eerste inzet van het team: bij Codosedo was een brand ontstaan die zich snel uitbreidde op een helling met bomen en struiken. Het team werd samen met onder andere acht luchteenheden en bulldozers ingezet om de brand onder controle te krijgen.

De komende week houdt de hittegolf aan, met in ieder geval de komende drie dagen temperaturen rond of boven de 40 graden.

1 augustus

Vandaag stond voor het (nieuwe) Nederlandse team in het teken van kennis maken met het Spaanse systeem, instructie over het veilig kunnen werken tijdens natuurbranden in bergachtig gebied en onder dynamische omstandigheden en het ophalen van de persoonlijke beschermingsmiddelen die tijdens de uitrukken worden gebruikt. Als afsluiting van de dag is een bezoek gebracht aan het coördinatiecentrum in Ourense.

Voor volgende week wordt een zeer hoog tot extreem natuurbrandrisico verwacht in grote delen van Galicië. Een hittegolf, met temperaturen die ook in de omgeving van Ourense ruim boven de 40 graden kunnen uitkomen, zorgt voor zware omstandigheden. In de afgelopen week is er in totaal meer dan 500 hectare natuurgebied verbrand in Galicië en de verwachting is dat dit volgende week verder op zal lopen, waardoor de kans groot is dat het Nederlandse team een aantal flinke inzetten voor de kiezen krijgt.

31 juli

Vandaag is de wisseling van de wacht: de eerste groep brandweermensen keert weer terug en een tweede groep begint aan een leerzame periode.

De tweede groep op Schiphol, vlak voor vertrek naar Spanje.

De ervaringen van de eerste groep zijn zeer positief: veel geleerd en heel gastvrij ontvangen. Bekijk hieronder de video.

30 juli

Gisteren is ook het busje met spullen voor de tweede groep gaan rijden. Op 31 juli vindt de wisseling van de wacht plaats, als onze eerste groep terug naar Nederland gaat en de tweede groep arriveert. Collega’s Jeroen en Edwin zijn ontzettend gastvrij ontvangen op de brandweerkazerne in Salles, net onder Bordeaux, waar zij hebben overnacht voordat vandaag het laatste stuk van de reis naar Ourense op de planning staat!

29 juli

Ook vandaag was het weer raak in Galicië en kon het Nederlandse team op pad! Dit keer naar een brand bij Carballeda de Avia. De Alfa en Bravo teams zijn op twee verschillende locaties bij de brand ingezet, om de samen met de grondteams van de Spanjaarden de helikopters te ondersteunen. Na een lange middag zat de dag er om 22u weer op.

28 juli

Het kondigde zich al enige tijd aan, want door de langdurige droogte is de kans op natuurbranden in met name het zuiden van Galicië en noorden van Portugal groot. In het weekend ontstonden er al diverse branden net over de grens in Portugal, waarbij de grootste brand zich daar vandaag meerdere kilometers uitbreidde en de brandweer er dus de handen aan vol heeft.

Vandaag braken ook in Galicië, voornamelijk in de provincies Pontevedra en Ourense, veel branden uit. Door de harde wind is het lastig de branden onder controle te krijgen. Het Nederlandse team is rond 17:00 uur opgeroepen om te assisteren bij een brand nabij Salvaterra de Miño. Vanwege de bedreiging van dorpen en gebouwen door de brand kondigde de Xunta (regionale overheid) niveau 2 af, het op één na hoogste waarschuwingsniveau voor grootschalige incidenten en rampen.

Het team is ingezet op de linkerflank met water en handgereedschappen. De brand was daar eigenlijk al geblust, maar door de wind laaide de brand op verschillende plekken weer op. Het Nederlandse team is ingezet om de randen van het verbrande gebied goed uit te maken, zodat de brand op een later moment niet alsnog kon overslaan naar onverbrand gebied.

24 juli

Interview met Anton Slofstra (Portefeuillehouder Natuurbrandbeheersing Brandweer Nederland) en Daniël Kooij (plaatsvervangend ambassadeur in Spanje).

23 juli

Liveblog van onze collega’s in Spanje.

23 juli

Collega’s in de Spaanse media

21 juli

In het weekend heeft het Nederlandse team in Spanje kunnen genieten van welverdiende rust. Inmiddels zijn we weer twee dagen aan de gang. Op maandag en dinsdag is er ’s ochtends hard gewerkt op een fysiek circuit. In de middagen staan we weer paraat voor de uitruk!

Ook heeft de Nederlandse delegatie de Spaanse krant weer gehaald en was er een item op televisie, dat op Facebook geplaatst is.

17-18 juli

Op donderdag 17 juli om 15:00u is het prepositioning team van Nederland voor het eerst operationeel gegaan! Nadat we ons beschikbaar hebben gemeld, hebben we tot 22:00u stand-by gestaan om uit te rukken naar eventuele natuurbranden. In de tussentijd is het team naar een locatie gereden waar eerder in de week brand is geweest om de schade te bekijken.

Ook op vrijdag 18 juli was het team vanaf 15:00u operationeel. Rond 19:00u was daar dan de eerste melding van een natuurbrand! In een colonne vertrokken de brandweerlieden onder leiding van de Spaanse collega’s naar de brand. Bij aankomst was deze al grotendeels geblust door de lokale eenheden en hebben de Nederlandse collega’s ondersteund bij het nablussen met water en handgereedschappen. Tijdens het opruimen kwam er een auto aan geracet die ons lichte paniek kwam informeren over een tweede brand, een klein stukje verderop. Het Nederlandse team was snel ter plaatse en heeft de beginnende natuurbrand klein kunnen houden.

16 juli

Op de eerste dag in Spanje is door het Nederlandse team eerst een bezoek gebracht aan het lokale coördinatiecentrum. Hier is door Spaanse collega’s toegelicht op welke indrukwekkende wijze zij door middel van cameratoezicht de natuurgebieden monitoren. Op die manier kunnen ze brandweereenheden (inclusief helikopters en vliegtuigen) snel inzetten op een beginnende natuurbrand. In de middag heeft de groep uitleg gekregen van lokale natuurbrandspecialisten over veiligheidsprotocollen tijdens een natuurbrand door een theorie- en een praktijkles.

Het team aangekomen in Spanje

Op 15 juli is de eerste groep van 20 Nederlandse brandweerlieden aangekomen in Galicië. Ondanks wat uitdagingen tijdens de reis, zoals onder andere een geannuleerde vlucht, waren alle teamleden aan het begin van de avond op de bestemming. Dat de kans aannemelijk is dat het team ingezet moet worden bleek al tijdens de reis: vanuit de trein was een grote rookwolk van een natuurbrand in de provincie Ourense te zien en vlak na aankomst bij het hotel brak er op een kleine kilometer afstand een nieuwe natuurbrand uit. De rook trok kort over het hotel heen, maar gelukkig was de brand snel onder controle! Vandaag maakt de groep kennis met de Spaanse brandbestrijdingsorganisatie en is de eerste praktijktraining. Vanaf morgen gaat het team ook daadwerkelijk mee op de uitruk.

Maandag 14 en dinsdag 15 juli

Op maandag is het busje met extra spullen voor deze missie vertrokken vanuit Nederland. Maurice en John, twee collega’s uit Kennemerland, zijn vandaag naar Bordeaux gereden. In het kader van Host Nation Support is door Frankrijk een overnachting geregeld nabij een brandweerkazerne. De collega’s zijn ontzettend gastvrij ontvangen en hebben ’s avonds nog een uitgebreide rondleiding op de kazerne gehad. Vandaag rijden zij het laatste stuk vanaf Bordeaux naar Ourense.

Tegelijkertijd zijn ook de voorbereidingen in Spanje in volle gang. Om de ontvangst van de Nederlandse collega’s zo soepel mogelijk te laten verlopen is op maandag door de coördinatoren een bezoek gebracht aan verschillende faciliteiten van de natuurbrandbestrijdingsorganisatie in Galicië. Ook hebben zij kennis gemaakt met een aantal van de liaison officers: Spaanse collega’s die de Nederlanders tijdens de gehele missie zullen begeleiden.

In juni is een afvaardiging van de Nederlandse brandweer in Spanje geweest om voorbereidingen te treffen voor de teams die worden ingezet. De Nederlandse collega’s kregen onder meer te zien hoe er vanuit de commandocentra wordt gewerkt aan de bestrijding van natuurbranden, over welke applicaties en middelen de Spaanse collega’s beschikken en hoe het oefencentrum waar we veel uren zullen trainen er uit ziet.

Trainingsdagen

Om de Nederlandse brandweerlieden voor te bereiden op de werkzaamheden en omstandigheden in Spanje, zijn vier trainingsdagen georganiseerd. Tijdens deze trainingsdagen stonden het veilig kunnen werken in bergachtig gebied, analyseren van brandgedrag en werken met specifieke (hand)gereedschappen. Met behulp van een zandtafel (waarop een landschap en brandverspreiding geprojecteerd kan worden), praktijkvoorbeelden met een (op schaal) nagebouwd berglandschap en praktijkoefeningen met gereedschappen, hebben alle deelnemers extra kennis opgedaan voor de inzet in Spanje.