Waarom doen mensen niet altijd wat goed voor ze is, ook als ze het wél weten? Of het nu gaat om het ophangen van een rookmelder, het aanschaffen van een noodpakket, het oefenen van een vluchtroute of het veilig gebruiken van apparaten: goede voornemens leiden lang niet altijd tot actie. Er zijn meerdere factoren van invloed op gedrag. Weten is immers nog geen doen!
Juist omdat we willen dat mensen in actie komen, is kennis van gedrag essentieel. De Landelijke Werkgroep Gedragsverandering helpt veiligheidsregio’s om gedrag structureel mee te nemen in beleid, campagnes en interventies. De werkgroep bestaat uit gedragsdeskundigen uit verschillende regio’s en het NIPV, die hun krachten bundelen om Nederland stap voor stap veiliger te maken.
Gedrag speelt een rol in elk veiligheidsvraagstuk! Met deze praktische tips van de werkgroep zet je de eerste stap om gedragsinzichten toe te passen in jouw werk, of het nu gaat om beleid, communicatie of interventies:
De werkgroep helpt je graag om gedragsverandering slim in te zetten voor een veiligere samenleving. Je kunt bij ons terecht voor:
Samen maken we gedrag een krachtig onderdeel van je aanpak!
De Werkgroep Gedragsverandering bestaat uit enthousiaste gedragsexperts die werkzaam zijn binnen Brandweer, Veiligheidsregio of NIPV. Wil je weten wie de leden zijn van het team? Wij stellen ons graag voor!
Heb je een vraag aan ons? Stuur dan een e-mail naar Leonie Webbink.

Hi! Ik ben Leonie – Procesregisseur Gedrag en Veilige Leefomgeving. Sinds 1 juli 2020 ben ik werkzaam bij Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland en werk ik aan gedragsverandering. Samen met mijn collega’s doe ik gedragsonderzoek, ontwikkel ik campagnes en doen we effectmetingen. Gedrag is overal, daarom ben ik niet alleen bezig met brandveiligheid, maar ook met andere risico’s uit het regionale risicoprofiel.
Veiligheid heeft mij altijd geboeid, maar toen ik de universitaire master Psychologie volgde en mij specialiseerde op het gebied van conflict, risico en veiligheid wist ik dat dit mijn vakgebied was. Het geeft mij energie dat ik kan bijdragen aan een veiligere samenleving.
In de werkgroep gedragsverandering zitten collega’s uit heel het land met kennis van gedragsverandering. Het is prettig om met elkaar te sparren en te praten over onze ambitie: gedragsverandering een onmisbaar onderdeel maken van onze organisaties.

Hoi! Mijn naam is Veerle Graauwmans en sinds 2019 werk ik met veel plezier bij de sector Risico- en Crisisbeheersing van Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant. Het gedrag van mensen heeft me altijd al geboeid. Waarom doen we wat we doen? Waardoor wordt ons gedrag beïnvloed? In alledaagse situaties zie je daar veel voorbeelden van: gedrag is tenslotte overal waar mensen zijn!
Die interesse bracht me naar de studie psychologie. Na het afronden van een bachelor in de Sociale Psychologie, volgde ik een master Gedragsverandering en een master in Arbeids-, Organisatie- en Gezondheidspsychologie. Ik vind het waardevol om iets voor de maatschappij te kunnen betekenen. In de laatste fase van mijn opleiding gedragsverandering kwam ik terecht bij de veiligheidsregio. Hier groeide mijn interesse in de combinatie van gedrag en veiligheid. Geen toeval: veel veiligheidsvraagstukken zijn nauw verbonden met hoe we als mensen handelen en beslissen.
Het doet me goed om te zien dat binnen de veiligheidsregio’s steeds meer aandacht is voor gedragskennis. Binnen de werkgroep Gedragsverandering is het fijn samenwerken: we bundelen onze kennis en ervaring om gedragsinzichten toe te passen en streven ernaar deze te verankeren in alle fases van de beleidscyclus. Want willen we gedrag veranderen of stimuleren, dan begint het met inzicht in hoe wij als mensen écht in elkaar steken. En dat is vaak minder rationeel dan we denken!

Hallo! Mijn naam is Noor Winkel en ik ben coördinator Brandveilig Leven bij Veiligheidsregio Hollands Midden, waar ik sinds 2014 met veel plezier werk. Elke dag zet ik me met hart en ziel in om mensen veiliger te laten leven en gedragsverandering speelt daarin de sleutelrol.
Van jongs af aan ben ik gefascineerd door menselijk gedrag: waarom doen we wat we doen, en hoe kun je iemand op een positieve manier in beweging brengen? Mijn achtergrond in Social Work en mijn ervaring in de kinder- en jeugdpsychiatrie vormen een stevige basis voor die interesse. Wat mij drijft, is het doorgronden van wat mensen aanzet tot verandering en hoe je daar op een slimme en respectvolle manier op kunt inspelen.
Communicatie speelt hierin een cruciale rol. Inleven in je doelgroep, écht verbinding maken, dat is voor mij de kern. Want alleen dan kun je mensen raken én in beweging krijgen. Binnen de werkgroep gedragsverandering zoek ik actief die verbinding op. Het is geweldig om samen met bevlogen collega’s na te denken over hoe we gedrag positief kunnen beïnvloeden.
In 2019 rondde ik de opleiding ‘Sturen op Gedrag’ aan de Erasmus Universiteit af. Sindsdien pas ik inzichten over gedragspsychologie en nudging dagelijks toe in mijn werk. Het is mooi om te zien dat gedragsverandering landelijk steeds meer aandacht krijgt en ik ben trots dat ik daar een bijdrage aan mag leveren.

Hoi! Mijn naam is Margo Karemaker en ik werk sinds 2015 als onderzoeker bij het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV). In mijn onderzoek voor de Vakgroep Brandweerzorg richt ik me vooral op het onderzoeken van menselijk gedrag en gedragsverandering. Dit zowel gericht op brandpreventie als repressieve brandweerzorg.
Mijn interesse in psychologie en gedragsverandering is aangewakkerd tijdens mijn masteropleiding Psychologie aan de Universiteit van Twente. Ik vind het interessant waarom mensen zich op een bepaalde manier gedragen en leuker nog: hoe je daarop kunt inspelen en het gedrag veiliger kunt maken. In 2019 kreeg ik de kans om mij verder in dit onderwerp te verdiepen door de start van mijn promotieonderzoek aan de Universiteit Maastricht. In dit onderzoek heb ik me vijf jaar lang gericht op zelfstandig wonende senioren en is er een gedragsinterventie ontwikkeld om brandveilig gedrag bij senioren thuis te verbeteren.
De werkgroep Gedragsverandering geeft mij energie omdat ik, samen met andere enthousiastelingen, binnen het werkveld de omslag probeer te maken van ‘bewustwording’ naar ‘gedragsverandering’. We zien dat dit steeds meer door het veld omarmd wordt dus dat is al een mooi resultaat!

Hey! Ik ben Marli Nijboer en sinds juni 2024 werk ik bij Brandweer Twente als specialist Gedrag binnen het team Voorlichting & Toezicht. Dagelijks houd ik mij bezig met het bevorderen van (brand)veilig gedrag onder inwoners van Twente.
Veiligheid en gedrag zijn onderwerpen die mij altijd hebben aangesproken. Ik wist al snel dat ik mijn steentje wilde bijdragen aan de samenleving, vandaar ook mijn keuze voor de opleiding Integrale Veiligheidskunde. Tijdens het volgen van deze studie sprak het menselijk gedrag mij heel erg aan. Daar wilde ik graag meer over weten en leren, daarom heb ik na deze studie de Master Psychologie met de specialisatie Conflict, Risico en Veiligheid aan de Universiteit Twente gevolgd.
Wat ik zo leuk vind aan de werkgroep gedragsverandering? Dat je kennis kunt delen en kunt sparren met mensen die net zo enthousiast zijn over gedrag. Samen zetten we stappen richting een veiligere samenleving.

Hee! Ik ben Kiki op den Camp. Sinds april 2025 ben ik werkzaam bij de Veiligheidsregio Limburg-Noord als regisseur Brandveilig Leven. Van jongs af aan ben ik al nieuwsgierig geweest naar anderen. Hoe gedragen mensen zich? Waarom gedragen ze zich op deze manier? En wat kun je doen om gedrag te beïnvloeden? Kortom, voor mij is er niets zo fascinerend als menselijk gedrag. Daarom was mijn keuze dan ook snel gemaakt om de bachelor psychologie te gaan volgen. Vervolgens heb ik de master Gedragsverandering en de master Arbeids-, Organisatie- en Gezondheidspsychologie afgerond.
Ik houd ervan om met en voor mensen te werken. Na mijn studies heb ik 7 jaar in de gezondheidssector gewerkt. In 2025 heb ik de overstap gemaakt naar de Veiligheidsregio Limburg-Noord. Ik ben positief verrast door de manier waarop binnen de veiligheidsregio’s de meerwaarde van gedragsverandering wordt erkend en toegepast. Ik vind het tof dat ik in mijn functie mijn kennis en ervaring met betrekking tot menselijk gedrag kan inzetten op het snijvlak van beleid, praktijk en onderzoek op het thema veiligheid.
Met veel plezier neem ik deel aan de landelijke werkgroep Gedragsverandering. Het is fijn om kennis, ervaringen en nieuwe inzichten te kunnen delen met collega’s die een vergelijkbare achtergrond hebben. De werkgroep Gedragsverandering denkt graag mee bij gedragsvraagstukken op regionaal en landelijk niveau. Waarmee kan de werkgroep jou verder helpen?
Er wordt van alles uit de kast gehaald om het gedrag van mensen te veranderen: humor, celebrities, nudging en veel (te veel) informatie. Gedragsverandering is een actueel onderwerp: jongeren moeten minder drinken, autorijders voorzichtiger rijden, medewerkers stressvrijer werken. Bij de overheid, maar ook in het bedrijfsleven worden (reclame)campagnes, acties, (digitale) producten en online toepassingen ontworpen. Met wisselend succes. Wetenschappers Sander Hermsen en Reint Jan Renes laten in een levendige mix van concrete voorbeelden en de nieuwste inzichten zien hoe gedragsbeïnvloeding echt werkt.
Het mag gezegd worden: gedrag is ‘in’ in de veiligheidskunde. Ondanks het feit dat bedrijven hun veiligheidszaken op papier prima op orde kunnen hebben, worstelen zij vaak met de praktijk, die altijd een stuk weerbarstiger is. Dat komt volgens hen door het gedrag van de medewerkers die het werk net even anders doen dan op papier staat. Of totaal anders doen. Waarom doen mensen dat? En, hoe komt hun gedrag eigenlijk tot stand? Hoe kun je gedrag beïnvloeden? Kun je gedrag wel beïnvloeden? Antwoorden op al deze vragen kunt u in dit boek lezen.
De mens is een beest, zeiden de koningen. Een zondaar, zeiden de priesters. Een egoïst, zeiden de boekhouders. Al eeuwen is de westerse cultuur doordrongen van het geloof in de verdorvenheid van de mens.
Mechanismen en technieken Welke mechanismen zorgen ervoor dat jij ja zegt tegen een aanbieding waar je eigenlijk niet op zat te wachten? Welke technieken gebruiken verkopers en anderen die iets van jou gedaan willen krijgen? En hoe kun jij deze technieken zelf ook toepassen?
We weten allemaal dat het moeilijk is om te veranderen. Het kost veel tijd en vaak geven we op bij de eerste tegenslag. Maar waarom zien we wel de beren op de weg en niet de bestemming? Deze vraag beantwoorden Chip en Dan Heath in dit fascinerende boek. We hoeven slechts te begrijpen hoe onze hersenen werken om snelle veranderingen in ons gedrag te realiseren. Op basis van wetenschappelijke studies en opmerkelijke casestudy’s laten ze zien dat ogenschijnlijk simpele methodes leiden tot fantastische resultaten.
Waarom ontwikkelen we gewoontes? En hoe kunnen we ze veranderen? We kunnen altijd veranderen. In The Power of Habit onderzoekt Charles Duhigg waarom sommige mensen en organisaties het lastig vinden om te veranderen, ondanks jarenlang proberen, terwijl anderen zichzelf binnen een nacht lijken te hernieuwen. Het resultaat van zijn onderzoek is een overtuigend verhaal en een krachtige ontdekking: de sleutel naar regelmatig sporten, afvallen, uitzonderlijke kinderen opvoeden, productiever worden of zelfs revolutionaire bedrijven opbouwen, is begrijpen hoe gewoontes werken. Door deze nieuwe wetenschap in te zetten, kunnen we onze organisaties, onze gemeenschappen en onze levens transformeren.
Per 1 juli 2022 is de nieuwe wet van kracht die zegt dat er op elke verdieping minstens een rookmelder moet hangen in elke woning. Geen twijfel mogelijk dat daar een campagne voor moest komen. Natuurlijk waren er gelijk allerlei goede ideeën over hoe de boodschap te verspreiden die we al jaren verkondigen: rookmelders redden levens.
Rookmelders redden levens, dat weten we allemaal wel, maar wat is er eigenlijk precies voor nodig om ook echt voor elkaar te krijgen dat iedereen op 1 juli rookmelders heeft hangen? Hoe krijgen we dat voor elkaar?
Dit was een van de vragen die ontstond in de werkgroep ‘landelijke rookmeldercampagne’ bestaande uit vertegenwoordigers van de Nederlandse Brandwondenstichting, NIPV, Brandweer Nederland, BZK en de werkgroep gedragsverandering. Zij gingen op onderzoek uit om die vraag te beantwoorden!
Lees hier het hele artikel over Gedragsonderzoek voor de landelijke rookmeldercampagne.