Leren door brandonderzoek

De brandonderzoeker concludeert na deze inzet dat de zonnepanelen niet waren gemonteerd volgens de richtlijnen van de leverancier. Het lijkt erop dat de ventilatie in de ruimte onder de zonnepanelen te beperkt was. Daardoor kon de temperatuur oplopen tot een temperatuur waarbij materialen in de omgeving sneller verouderen. Mogelijk is dat ook bij de panelen zelf gebeurd, waardoor er een vlamboog is ontstaan die brand heeft veroorzaakt.

Inzicht door brandonderzoek

Brandonderzoek is voor de brandweer een manier om te leren. Onderzoek levert veel informatie op over oorzaken van branden, brandverloop, de effectiviteit van preventieve voorzieningen en de effectiviteit van onze eigen inzet. De uitkomsten van brandonderzoek hebben we als brandweer nodig om betere voorlichting te kunnen geven. Daarnaast levert brandonderzoek meer inzicht op in het brandverloop en in ons eigen optreden. Door brandonderzoek kunnen we trends zien en deze vertalen naar les- en leerstof zodat we als brandweer veilig en op de juiste manier kunnen optreden.

Wanneer doen we brandonderzoek?

Niet alle branden zijn relevant om te onderzoeken. Sommige branden hebben een duidelijke oorzaak en geen bijzonder brandverloop. En soms is de brand zo heftig geweest dat er letterlijk niets meer over is om te onderzoeken. De bevelvoerder of Officier van Dienst die bij de brand betrokken is, is vaak degene die brandonderzoek  inschakelt. Dit kan bijvoorbeeld omdat er slachtoffers zijn gevallen bij de brand maar ook omdat er een vreemd brandverloop was. Er zijn, landelijk en regionaal, afspraken gemaakt wanneer het wenselijk is om brandonderzoek uit te voeren:

• wanneer er slachtoffers zijn gevallen (vaak wil de politie dan ook onderzoek doen; stem dit dus met ze af);
• bij een onbekende oorzaak;
• bij een afwijkend of onverwacht brandverloop;
• bij falende of juist goed werkende preventieve voorzieningen;
• bij (bijna-) ongelukken met eigen personeel;
• bij woonzorgfuncties;
• bij grote stallen;
• bij nieuwe brandrisico’s zoals zonnepanelen en accu’s.

Wat is brandonderzoek?

Effectiever en veiliger optreden

In de verbrande resten gaat de brandonderzoeker op zoek naar de oorzaak van de brand. Waren het de in olie gedrenkte poetsdoeken die broei hebben veroorzaakt of stond het lampje te dicht bij de gordijnen? Deze informatie wordt weer gebruikt door de collega’s van Brandveilig Leven die hiermee gerichte voorlichting kunnen geven aan mensen. Behalve het achterhalen van de oorzaak probeert de onderzoeker antwoorden te vinden op diverse vragen. Welk effect had onze eigen inzet op de brand? Waarom duurde het een bepaalde tijd om de brand onder controle te krijgen? Waarom is de brand verlopen zoals hij verlopen is? Welk effect had de repressieve inzet op het brandverloop? Dit alles om te leren van onze inzetten zodat we bij een volgende soortgelijke brand op de juiste en veilige manier kunnen handelen en de brand bestrijden.

Samenwerken

Niet alleen de brandweer is geïnteresseerd in de oorzaak van de brand. Ook de politie en de verzekering willen graag weten wat er is gebeurd. De politie doet onderzoek om te achterhalen of er iets strafbaars is gebeurd. Het onderzoek van de verzekering richt zich op een eventuele uitkering van een schadevergoeding. Een brandonderzoek kan maar een keer worden uitgevoerd omdat door onderzoeken sporen worden vernietigd. Als er dus meerdere partijen onderzoek willen doen, dan is samenwerken noodzakelijk. Behalve de politie en verzekering zijn er soms ook andere partijen waar mee wordt samengewerkt, zoals de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (bijvoorbeeld in Leeuwarden) en de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (als er mogelijk sprake is van ondeugdelijke apparaten).

Brandonderzoek in cijfers

In 2020 is een start gemaakt om de uitkomsten van de brandonderzoeken in Nederland te registreren in een nieuwe landelijke database. Door alle regionale brandonderzoeken te bundelen zijn we als brandweer nog beter in staat om te leren van brandonderzoek. In deze interactieve weergave (dashboard) zie je het aantal onderzochte branden. Het is mogelijk om te filteren op een specifieke regio.

Een aantal opmerkingen over deze weergave:

• Het betreft alleen de door de brandweer onderzochte branden en branden waarbij input is gevraagd aan bevelvoerders die in het systeem ingevoerd zijn.
• Het geeft standaard het beeld van het huidige jaar.
• Jaarlijks wordt er door NIPV een analyse gemaakt van de beschikbare brandonderzoeksdata.
• Andere informatie uit de landelijke database is alleen toegankelijk voor de brandonderzoekers van de brandweer.

Wil je meer weten over de inhoud van dit dashboard? Neem dan contact op met de brandonderzoeker uit jouw regio.