Risicogericht samenwerken en omgaan met belangen

Het Landelijk congres Risicogerichtheid, op 29 juni in Bunnik, stond helemaal in het teken van samenwerken met partners en de instrumenten die het Programma Risicogerichtheid daarvoor heeft ontwikkeld. Tijdens de opening werd een animatie getoond over het Model Risicogericht werken dat een gedeeld denkkader en concrete processtappen biedt.

Risicogericht werken vraagt van veiligheidsregio’s veel veranderingen in de risicoanalyse en prioritering van het werk. En ook in de manier van intern samenwerken en de wijze waarop adviezen worden gegeven. Daarnaast vraagt het nadrukkelijk een andere manier van samenwerken met gemeenten, provincies en met andere adviespartners, zoals Omgevingsdiensten, GGD-en, waterschappen et cetera. Marc Wesselink, expert op het gebied van omgaan met (conflicterende) belangen, nam ons aan het begin mee op de weg van standpunten naar belangen.

“Onderhandel op belangen in plaats van op standpunten. Zo kom je eerder tot een win-win situatie. Het gaat niet om een compromis, maar om een 8,5 voor iedereen!”

Standpunten, belangen en de ‘waarom’-vraag

Wanneer verschillende partijen samenwerken, kunnen zij verschillende standpunten (meningen) hebben. Maar vaak liggen daar ook nog andere belangen onder, bijvoorbeeld ‘veiligheid voor ouderen’ of ‘gezondheid’. Om van standpunten naar belangen te komen, moet je vragen waarom iemand iets wil. Belangen kunnen gezamenlijk zijn maar ook tegengesteld. En juist dan is het belangrijk om nog meer dóór te vragen: welke normen en waarden liggen daar weer onder? Om vervolgens mensen in beweging te krijgen, kun je de vraag stellen wat iemands zorgen zijn, waar de persoon ’s-nachts van wakker ligt. Wesselink noemt als voorbeeld een project van Rijkswaterstaat. “Tegen alle verwachting in was de grootste angst van dijkbewoners niet het overstromingsgevaar, maar het gevaar dat hun kinderen lopen wanneer ze op de dijk fietsen. Toen dat eenmaal boven tafel kwam, verliep de samenwerking veel soepeler. Onderhandel op belangen in plaats van op standpunten. Zo kom je eerder tot een win-win situatie. Het gaat niet om een compromis, maar om een 8,5 voor iedereen!”.

Deelsessies

Vervolgens was er een aantal interessante deelsessies, waaronder:

• Femke van den Berg over de doorontwikkeling van het regionaal risicoprofiel,
• Edwin Oosterom en Eddie Keuzink over het model Risicogericht Werken,
• Klaas Noorland, Ivo Snijders en Margreet Zoer over natuurbranden,
• Willem Westermann over evenementenveiligheid,
• Rutger de Groot over het project Risicogericht Samenwerken.

Risicogerichte Innovatieprijs 2023

Aan het eind van het congres werd een prijs uitgereikt voor het meest innovatieve project of initiatief rond risicogericht samenwerken. De prijs ging naar de veiligheidsregio Hollands-Midden voor hun initiatief rond de Studentenambassadeur, gericht op risicobewustwording onder de studenten. Edith van der Reijden -directeur Veiligheidsregio Zeeland- reikte de Risicogerichte Innovatieprijs uit. Zij sprak namens de jury haar waardering uit voor de gehanteerde netwerkaanpak, waarbij de verantwoordelijkheid voor veiligheid ligt, daar waar die hoort. Ze nodigde de regio uit om te laten zien hoe dit initiatief kan worden verspreid naar andere steden en eventueel ook verbreed naar andere sectoren (bijv. ouderen).