Zeldzame incidenten, grote impact
Incidenten met gevaarlijke stoffen zijn zeldzaam, maar kunnen grote gevolgen hebben voor mens, milieu en zelfs de economie. Daarom bestaat het landelijke specialisme Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen (IBGS), vertelt Jan Jacobs, landelijk coördinator IBGS bij het NIPV. In 2026 gaat hij met pensioen en hij blikt terug op de ontwikkeling van dit specialisme.
Waarom een landelijk specialisme?
“Kleine incidenten met gevaarlijke stoffen worden door brandweerbasiseenheden afgehandeld. Ook grotere incidenten kan een veiligheidsregio vaak zelf aan. Maar voor zeldzame, complexe incidenten is landelijke samenwerking onmisbaar. Het kost te veel inspanning als elke regio zich afzonderlijk zou voorbereiden.”
Jan Jacobs
Wat is in de afgelopen jaren geleerd?
“Samenwerking blijkt doorslaggevend. Een treffend voorbeeld is een acrylnitrillekkage bij station Amersfoort. Het treinverkeer lag een dag stil en het lokale gaspakkenteam wist niet hoe het moest worden aangepakt. Specialisten van ProRail, die dagelijks met dit soort stoffen werken, boden de oplossing. Zij hadden geen andere taken zoals brandbestrijding of redding, waardoor zij zich volledig konden richten op het incident. Dankzij hun specialistische kennis en focus werd de situatie veiliggesteld.”
“Een ander voorbeeld komt uit België, in Wetteren. Daar liep acrylnitril via de riolering een dorp in, met een grote gaswolk tot gevolg. De lokale hulpdiensten konden dit niet langdurig aan. De bedrijfsbrandweer van BASF sprong in. Die kon tientallen gaspakdragers inzetten en beschikte over specialistische middelen die in reguliere regio’s niet beschikbaar zijn. Zonder hun inzet was het incident niet zo snel en effectief onder controle gebracht.”
“Deze voorbeelden laten zien dat landelijke samenwerking en het inschakelen van specialisten essentieel zijn voor incidenten met gevaarlijke stoffen. Landelijke coördinatie maakt het mogelijk om direct te schakelen naar partners met de juiste ervaring en middelen.”
Waar gaat IBGS naartoe?
“De vrijblijvendheid is voorbij. Het specialisme vraagt om duidelijke afspraken over coördinatie, regie en financiering, ook op Europees niveau. Gezamenlijk ervaring opbouwen en middelen delen maakt het goedkoper en effectiever.”
Lees het volledige artikel op nipv.nl
Dit is het derde artikel dat onderdeel is van een zomerreeks over de landelijke specialismen. Iedere week wordt een ander specialisme uitgelicht.